نقطه عطف/ مشکلات اقتصادی و اجتماعی و نقش آنها در سلامت معنوی و بهداشت روانی افراد جامعه

دکتر مسعود شاهوردی _استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل اقتصادی و اجتماعی/
سلامت روان بعنوان حالت رفاهی می باشد که در آن هر فرد ظرفیت‌های خود را شناخته ،بتواند با استرس های طبیعی زندگی خود کنار آمده،بطور موثر و مولد کار کند و نیز قادر باشد در اجتماع مشارکت نماید ،تعریف شده است .اختلالات روانی و رفتاری در تمام کشورها شایع اند و مشکلات عدیده ای را نیز ایجاد می کنند .افراد مبتلا به این گونه اختلالات اغلب با مسائلی از قبیل انزوای اجتماعی ،کیفیت بد زندگی و مرگ و میر بیشتر دست به گریبانند .همچنین این اختلالات خود منجر به تحمیل هزینه های گزاف اقتصادی و اجتماعی نیز خواهد شد .مطالعات نشان داده است که شیوه اختلالات روانی از قبیل افسردگی ،اضطراب و …..در شرایط بیکاری ودرآمد کم، تحصیلات محدود،شرایط کاری پرتنش،تبعیض جنسیتی و شیوها و سبک زندگی ناسالم بیشتر است .از آنجا که بسیاری از تعیین کننده های کلان سلامت روان در سطوح مختلف حکومت پراکنده اند ،بهبود سلامت روان نیز نیازمند اتخاذ سیاست ها و راهکارهای مرتبط سایر بخش ها می باشد ،بعبارت دیگر ،برخی از سازمان ها و ارگان ها ،به غیر از بخش سلامت ،با عوامل تاثیر گذار بر اختلالات روانی و رفتاری در ارتباط اند ،بنابراین خود آن سازمان ها و ارگان ها لازم است سیاست ها و راهکارهای لازم اتخاذ کنند .درواقع همکاری بین بخشی برای تامین سیاست های سلامت روان نقش بسیار ساختاری و مهم دارد .سلامت معنوی بعنوان یکی از ابعاد سلامتی در کنار سلامت جسمی ،ذهنی و اجتماعی مطرح شده است .دیدگاه معنوی بر روی باورها ،نگرش ها ،ارزش ها و رفتارها و سبک درست زتدگی تاثیر عمیق دارد و بر روی بیو شیمی و فیزیولوژی تاثیر می گذارد .این تاثیر روی فکر و بدن بنام تندرستی معنوی نامیده می شود ، به نظر باید بر روی راهکارهای بهبود سلامت معنوی و روانی جامعه اقدامات اثربخشی به شرح ذیل انجام داد:۱_افزایش امنیت شغلی و کاهش بیکاری ۲_کاهش آلودگی‌های زیست محیطی ۳_ترغیب به آموزش بیشتر و افزایش تحصیلات ۴_تامین مسکن ارزان و با کیفیت برای زندگی ۵_ بهره مندی از حمایت های اجتماعی ۶_تامین خدمات اجتماعی ،آموزشی، بهداشت و درمان و حمل و نقل و …..برای حاشیه نشین ها و مناطق محروم دور افتاده ۷_ کاهش و یا حذف ریسک حوادث و بلایای طبیعی و حادثه خیز .با عنایت به راهکار های فوق لزوم همکاری بین بخشی و فرابخشی دستگاههای مسول و متولی حوزه های سلامت اجتماعی ،جوانان ،اقتصاد و غیره ،از نظر قانونی وظایف هر یک از دستگاهها در حوزه سلامت اجتماعی مشخص است ،اما بدون تردید هیچ یک از این نهادهای مسول به‌تنهائی ابزار و اعتبارات کافی برای مدیریت و کنترل این حوزه را ندارد .بنابراین ،مدیریت و ارتقای سلامت و بهداشت روانی افراد جامعه و افزایش نشاط اجتماعی آنها در گرو همکاری نزدیک و جدی این دستگاهها با یکدیگر است.
ومن یتوکل علی الله فهو حسبه
با احترام _دکتر مسعود شاهوردی