شرط لازم و کافی مهار تورم و رشد تولید آن است که قیمت تمام شده اداره جامعه ارزان باشد. متاسفانه ؛ دولت جامعه را گران اداره میکند. آنجا که نباید حرفی بزند؛ حرف میزند. آنجا که نباید دستوری بدهد؛ دستور میدهد و آنجا که نباید کاری انجام دهد؛ کاری انجام میدهد. از سوی دیگر؛ تورم دو چهره دارد : چهره اقتصادی و چهره اجتماعی. چهره اقتصادی تورم همان واقعیتها و عملکردها و اقدامات اقتصادی درست یا غلط دولت است. چهره اجتماعی تورم که میتوان به آن انتظار تورمی هم گفت؛ همان موضوع آزار دهنده وضعیت موجود اقتصاد و اجتماع ماست. به دیگر سخن ؛اقدامات غلط و ناموفق اقتصادی دولتها همواره باعث شده که مردم تصور کنند و انتظار داشته باشند که فردا همه چیز گرانتر میشود که شده است. فقدان کنترل و نظارت موثر و مستمر را به این امر اضافه نمایید. انتظار تورمی موضوع بسیار مهمی است که بطور جدی مورد تجزیه و تحلیل قرار نمیگیرد و نسبت به رفع آن یا تعدیل آن دولت هیچ استراتژی فرهنگی تبلیغی ندارد. فرض کنید حقوق ها ۲۰ درصد سالانه اضافه میشوند اما برای چه قیمت یک خودرو مثلا ۵۰ درصد گران میشود؟!؟ یا چرا قیمت ساختمان ۱۰۰ درصد گران میشود؟!؟ چه چیزی سبب افزایش قیمت خودرو و قیمت ساختمان میشود؟ دولت باید عوامل آنها را کنترل و نظارت کند. اینطوری تورم مهار میشود. وقتی دولت در آخر سال ارز لازم و کافی به صرافیها نمیدهد و تزریق درست و به موقعی به بازار ندارد مسلم است که نرخ و قیمت دلار بالا و بالاتر میرود. در واقع عملکرد اینچنینی دولت خودش تورم زاست. اما به کجا باید شکایت برد؟!؟ برخی اقتصاد را دستوری و سلیقه ای و جبری به پیش میبرند غافل از آنکه اقتصاد فقط با فرمول است که درست اجرا میشود و موفق میگردد. فرمول اقتصاد آن است که اگر بایستی بجای ایکس عدد ۲ بگذارید تا معادله به جواب درست برسد و اما شما عدد سه را بجای ایکس قرار دهید قطعا پاسخ اشتباه خواهد بود و کار به بیراهه خواهد رفت و قطعا از جادو و شعبده هم کاری ساخته نیست؟!؟ دو چیز است که جایگاه و رتبه کشورها را نسبت به کشورهای دیگر تعیین میکند : درآمد سرانه و تولید ناخالص ملی. درآمد سرانه خوب وقتی نصیب جامعه و آحاد مردم میشود که دولت ساز و کار توزیع عادلانه ثروت را فراهم کرده باشد. و توزیع عادلانه ثروت زمانی محقق میشود که اقتصاد موفقی داشته باشیم. وقتی تراز تجاری شما با سایر کشورها و میزان واردات و صادرات بخوبی مدیریت نشود و با دنیا تعامل مناسبی نداشته باشیم و تا هنگامی که رانت خواری و تقدم منافع فردی بر منافع جمعی حاکم باشد؛ مهار تورم و رشد تولید معنایی نخواهد داشت. صد البته همه اینها بستگی دارد به برنامه هفتم توسعه که قرار است تصویب و اجرا شود. امید است کشور با تعقل اداره شود نه با تعصب.
حسن خسروی