نگاهی به کلمات شفاء و شفا در قرآن
ما ممکن است کلمات عربی را بدلیل عدم آشنایی لازم و کافی با ادبیات عرب ، جوری در فارسی تلفظ و استفاده کنیم که هر چند منظور ما معنی اصلی عربی است ولی چون فارسی تلفظ میکنیم فلذا کار درست و حسابی در نمیاید . از جمله این کلمات و واژه ها ، کلمه شفاء و شفا است .
رایج ترین استفاده ما از این کلمات ، همان دعای معروف است که میگوییم : خدایا همه مریضها را شفا بده ( تلفظ ما ، شفا به فتح شین است و شفا به فتح شین یعنی بر لبه پرتگاه قرار گرفتن که احتمال سقوط درآن است ) . پس باید مراقب باشیم و دقت کنیم کلماتی که فارسی نیستند به شکل صحیح دستوری خودشان از آنها استفاده کنیم وگرنه معنی اصلی مستفاد نمیشود . پس درست آن است که بگوییم خدایا مریضها را شفاء بده ( با کسر شین ) .
کلا کلمه شفاء به کسر شین و به معنی بهبودی و رهایی از مریضی و ناخوشی ، چها ر بار در قرآن آمده است که عبارتند از :
۱ – وَنُنَزِّلُ مِنَ الْقُرْآنِ مَا هُوَ شِفَاءٌ وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ وَلَا يَزِيدُ الظَّالِمِينَ إِلَّا خَسَارًا ( سوره اسراء آیه ۸۲ ) .
۲ – ثُمَّ كُلِي مِنْ كُلِّ الثَّمَرَاتِ فَاسْلُكِي سُبُلَ رَبِّكِ ذُلُلًا يَخْرُجُ مِنْ بُطُونِهَا شَرَابٌ مُخْتَلِفٌ أَلْوَانُهُ فِيهِ شِفَاءٌ لِلنَّاسِ إِنَّ فِي ذَلِكَ لَآيَةً لِقَوْمٍ يَتَفَكَّرُونَ ( سوره نحل آیه ۶۹ ) .
۳ – وَلَوْ جَعَلْنَاهُ قُرْآنًا أَعْجَمِيًّا لَقَالُوا لَوْلَا فُصِّلَتْ آيَاتُهُ أَأَعْجَمِيٌّ وَعَرَبِيٌّ قُلْ هُوَ لِلَّذِينَ آمَنُوا هُدًى وَشِفَاءٌ وَالَّذِينَ لَا يُؤْمِنُونَ فِي آذَانِهِمْ وَقْرٌ وَهُوَ عَلَيْهِمْ عَمًى أُولَئِكَ يُنَادَوْنَ مِنْ مَكَانٍ بَعِيدٍ ( سوره فصلت آیه ۴۴ ) .
۴ – يَا أَيُّهَا النَّاسُ قَدْ جَاءَتْكُمْ مَوْعِظَةٌ مِنْ رَبِّكُمْ وَشِفَاءٌ لِمَا فِي الصُّدُورِ وَهُدًى وَرَحْمَةٌ لِلْمُؤْمِنِينَ ( سوره یونس آیه ۵۷ ) .
هم چنین کلمه شفا به فتح شین به معنی قرارگرفتن در پرتگاه و لبه چیزی که امکان سقوط در آن هست میباشد که کلا دو بار به شرح ذیل در قرآن آمده است .
۱ – أَفَمَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى تَقْوَى مِنَ اللَّهِ وَرِضْوَانٍ خَيْرٌ أَمْ مَنْ أَسَّسَ بُنْيَانَهُ عَلَى شَفَا جُرُفٍ هَارٍ فَانْهَارَ بِهِ فِي نَارِ جَهَنَّمَ وَاللَّهُ لَا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ ( سوره توبه آیه ۱۰۹ ) .
۲ – وَاعْتَصِمُوا بِحَبْلِ اللَّهِ جَمِيعًا وَلَا تَفَرَّقُوا وَاذْكُرُوا نِعْمَتَ اللَّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ كُنْتُمْ أَعْدَاءً فَأَلَّفَ بَيْنَ قُلُوبِكُمْ فَأَصْبَحْتُمْ بِنِعْمَتِهِ إِخْوَانًا وَكُنْتُمْ عَلَى شَفَا حُفْرَةٍ مِنَ النَّارِ فَأَنْقَذَكُمْ مِنْهَا كَذَلِكَ يُبَيِّنُ اللَّهُ لَكُمْ آيَاتِهِ لَعَلَّكُمْ تَهْتَدُونَ ( سوره آل عمران آیه ۱۰۳ ) .
امید است هنگام استفاده از کلمات به تلفظ صحیح و معنی آنها توجه کنیم .
حسن خسروی
